Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Szczawnica, Krynica-Zdrój czy Żegiestów. Tak dawniej wyglądało życie w uzdrowiskach!

Kaja Ostrowska
Lecząc, wykorzystują swój największy potencjał. Małopolskie uzdrowiska zyskały sławę dzięki właściwościom swoich wód. Od dziesięcioleci ciągną do nich tłumy turystów. Jak kiedyś wyglądał pobyt w takim miejscu? Jak przebiegało leczenie? Jakim sprzętem posługiwano się podczas kuracji? Przejdź do galerii i zobacz archiwalne zdjęcia, przedstawiające małopolskie uzdrowiska w Szczawnicy, Krynicy-Zdroju, Rabce-Zdroju i Żegiestowie!

Krynica-Zdrój

Prawdziwy rozwój miasta Krynica nastąpił w momencie odkrycia leczniczych wartości wielu źródeł mineralnych w XVII wieku. Na początku XIX wieku Krynica została nazwana urzędowo zdrojem kąpielowym i zaczął tu wkrótce przyjmować pierwszy lekarz.

Kolejna wielka era rozwoju uzdrowiska to zasługa profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego – Józefa Dietla, uznawanego za ojca polskiej balneologii. Prof. Józef Dietl oraz jego następcy przyczynili się do rozwoju zaplecza technicznego uzdrowiska.

Po I wojnie światowej uzdrowisko zostało przejęte przez polskie władze. Właśnie w tym okresie powstało wiele nowych obiektów (Nowe Łazienki Mineralne, pensjonat Lwigród), a pozostałe odrestaurowano. Wtedy też Krynica stała się ośrodkiem sportów zimowych – zbudowano stadion hokejowy, tor saneczkowy i skocznię narciarską. W 1937 r. została wybudowana kolej linowa na Górę Parkową. II wojna światowa przerwała na jakiś czas rozwój uzdrowiska. Po jej zakończeniu przystąpiono jednak ponownie do jego rozbudowy. W latach siedemdziesiątych nastąpiło scalenie bazy leczniczej z hotelową, co spowodowało wprowadzenie silnych rygorów, a tym samym doprowadziło do podupadania infrastruktury towarzyszącej, czyli: obiektów sportowych, turystycznych, rekreacyjnych, rozrywkowych i gastronomicznych.

W 1989 r. dokonano oceny sytuacji uzdrowiska, która to niestety wypadła bardzo źle. Samorządom powoływanym od 1990 r. przyszło realizować trudny program odbudowy uzdrowiska Krynica. Celem odbudowy było przekształcenie Krynicy w nowoczesne i atrakcyjne dla turystów uzdrowisko z bogatą ofertą leczniczą, rekreacyjną, turystyczną i sportową.

Szczawnica

Położona w dolinie Grajcarka, pomiędzy łańcuchem Pienin i Beskidem Sądeckim, Szczawnica jest jednym z najpiękniejszych i najstarszych uzdrowisk w Polsce. Pierwsze wzmianki o Szczawnicy pochodzą z początków XV wieku. Nazwa wywodzi się od kwaśnych wód - szczaw.

Pełny rozkwit od 1839 roku uzdrowisko zawdzięcza działalności Józefa Szalaya i prof. Józefa Dietla, który był właściwym twórcą szczawnickiego kurortu. Zbudował pierwsze łazienki, wystawił nowe budynki zdrojowe i pensjonaty, rozszerzył i unowocześnił górny park zdrojowy, zadbał o reklamę, a także zapraszał do Szczawnicy wybitnych ludzi epoki. W 1909 roku Szczawnicę nabył Adam Stadnicki z Nawojowej. Jego działania, mimo iż przypadły na bardzo trudny gospodarczo okres, zdominowany przez wojny światowe, doprowadziły do dalszego rozwoju Szczawnicy. Wyremontowano w większości domy zdrojowe, ujęto nowe źródła wody, poszerzono Park Górny o teren Połonin, wybudowano Inhalatorium z jedynymi wówczas w Polsce komorami pneumatycznymi, oraz komfortową willę Pod Modrzewiami.

Dalszy rozwój przerwał wybuch II wojny światowej. Po wojnie, w 1948 roku władze PRL upaństwowiły uzdrowisko. W 1956 powołano Państwowe Przedsiębiorstwo Uzdrowisko Szczawnica W 2005 roku, po kilku latach starań, spadkobiercy Adama Stadnickiego – rodzina Mańkowskich - na mocy wyroku Najwyższego Sądu Administracyjnego odzyskali je. Obecnie w ramach Przedsiębiorstwa Uzdrowisko Szczawnica S.A. działają: Pijalnia Wód Mineralnych, Sanatoria Inhalatorium i Papiernik oraz Przychodnia Uzdrowiskowa.

Żegiestów

Historia uzdrowiska Żegiestów Zdrój rozpoczyna się w 1846 roku i jest silnie związana z uzdrowiskiem muszyńskim. Jakub Ignacy Medewecki zapoczątkował funkcjonowanie miejscowości Żegiestów, jako uzdrowiska, wykupując grunty wraz ze zdrojami. W tym czasie powstały Park Zdrojowy, łazienki i domy gościnne dla kuracjuszy. Następcą Ignacego Medeweckiego był Karol Medewecki, który rozbudował uzdrowisko. W tym czasie kąpiele lecznicze odbywały się w nowych łazienkach, a Dom Zdrojowy spełniał rolę pijalni i miejsca spotkań kuracjuszy.

Po I wojnie światowej uzdrowisko przestało funkcjonować, co zmieniło się dopiero w okresie międzywojennym, za sprawą przejęcia uzdrowiska przez spółkę kuracyjną, którą zarządzał Jędrzej Krukierka.

Okres międzywojenny to dobry czas dla Żegiestowa, dzięki dużym inwestycjom obiektowym, takim jak: sanatorium "Wiktor", Nowy Dom Zdrojowy i luksusowe wille. Kolejnym trudnym okresem dla działalności uzdrowiskowej była II wojna światowa, kiedy Niemcy przemienili Żegiestów w szpital. Dopiero po wojnie udało się odbudować po raz kolejny uzdrowisko i upaństwowić zakład zdrojowy. Obecnie uzdrowisko wchodzi w skład spółki Krynica-Żegiestów.

Rabka

W XIX w. Rabkę przejął Józef Wieniawa Zubrzycki, którego syn – Julian Zubrzycki, utworzył tutaj uzdrowisko. Stało się to możliwe dzięki badaniom dr. Fryderyka Skobla. Stwierdzono, że rabczańska solanka zawiera wysokie stężenia jodu i bromu i na tej podstawie postulowano stworzenie tzw. łazienek. Do dalszej popularyzacji uzdrowiska przyczyniła się budowa galicyjskiej kolei transwersalnej, na której 16 grudnia 1884 r. znalazła się także stacja Rabka.

Rozwój Rabki przerwał wybuch II wojny światowej. W latach 1939–1945 uzdrowisko w Rabce było nieczynne, zanieczyszczono źródła, a aparaturę zniszczono lub wywieziono do Niemiec. W pensjonatach przebywali ranni żołnierze niemieccy. W Rabce zorganizowano także siedzibę NSDAP oraz szkołę policyjną. W dniu 28.01.1945 r. miasto zajęły wojska radzieckie.

Zaraz po zakończeniu wojny w Rabce podjęto zaplanowaną na szeroką skalę akcję leczenia, której jednym z powodów była rozprzestrzeniająca się gruźlica, zwłaszcza wśród dzieci. W dniu 21.09.1953 r. Rabka otrzymała prawa miejskie. Ośrodki lecznicze były na bieżąco unowocześniane, powstały nowy park zdrojowy, a także kina i szkoły. W uznaniu zasług za pracę na rzecz dzieci w dniu 1.06.1996 r. Rabka otrzymała, nadany przez Kapitułę Orderu Uśmiechu, UNESCO i Wojewodę Nowosądeckiego, tytuł „Miasta Dzieci Świata”. W 1999 r. nazwa miasta i gminy została zmieniona na Rabka-Zdrój, co podkreśla uzdrowiskowy charakter.

Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, rabka.pl, twojakrynica.pl, malopolska.pl

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Szczawnica, Krynica-Zdrój czy Żegiestów. Tak dawniej wyglądało życie w uzdrowiskach! - Gazeta Krakowska

Wróć na andrychow.naszemiasto.pl Nasze Miasto