Cena pszenicy i innych zbóż 2023. Ile kosztuje tona ziarna? Takie stawki płaci się za zboża konsumpcyjne i paszowe

Ceny zbóż są o kilkadziesiąt procent niższe od oferowanych dokładnie rok temu. W przypadku pszenicy konsumpcyjnej cena za tonę na przełomie listopada i grudnia była o 38 proc. niższa od tej 12 miesięcy temu. Co dalej? Ekonomiści PKO Banku Polskiego w analizie z 19 października zawarli następującą prognozę na koniec 2023 roku i pierwszą połowę 2024:

Zmiany światowego bilansu zbóż w sez. 2023/24 sugerują, że potencjał do dalszych wyraźnych spadków na rynku zbóż znacząco się zmniejszył. Oczekujemy, że przeciętna cena skupu pszenicy w Polsce w 2h23 będzie o 38-42% niższa r/r, a ujemna roczna dynamika cen utrzymywać się będzie co najmniej do połowy 2024, choć kolejny rok może przynieść odbicie popytu wraz z poprawą sytuacji gospodarczej na świecie. Czynnikiem ryzyka pozostają uwarunkowania geopolityczne i pogodowe.

Małopolski ODR 11-17.12.2023, ceny targowiskowe

• jęczmień 700-1350 zł/t
• kukurydza 1100-1400 zł/t
• mieszanka zbożowa 900-1100 zł/t
• owies 900-1200 zł/t
• pszenica 800-1400 zł/t
• pszenżyto 1000 zł/t

Przedstawiamy średnie ceny 4-10.12.2023 według Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej ministerstwa rolnictwa (w nawiasie zmiana tygodniowa).

• pszenica konsumpcyjna 941 zł/t (+0,3 proc.)
• pszenica paszowa 906 zł/t (-1,5 proc.)
• żyto konsumpcyjne 642 zł/t (+0,5 proc.)
• żyto paszowe 678 zł/t (-1,5 proc.)
• jęczmień konsumpcyjny
• jęczmień paszowy 771 zł/t (+0,6 proc.)
• jęczmień browarniany 1132 zł/t (-0,4 proc.)
• kukurydza mokra
• kukurydza paszowa 834 zł/t (+0,9 proc.)
• owies konsumpcyjny 1036 zł/t
• owies paszowy 812 zł/t
• pszenżyto paszowe 737 zł/t (-4 proc.)

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w tygodniowym raporcie odnotował, że w pierwszym tygodniu listopada 2023 r. na tygodniowe zmiany cen monitorowanych zbóż na krajowym rynku były różnokierunkowe. Bazują na danych ZSRiR MRiRW wskazał, że za pszenicę konsumpcyjną płacono średnio podobnie jak przed tygodniem 965 zł/t. Jednocześnie cena tego ziarna była o 39 proc. niższa niż przed rokiem.

Notowania Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego połowa listopada 2023, ceny netto:

• pszenica konsumpcyjna 820-900 zł/t
• pszenica paszowa 740-800 zł/t
• żyto konsumpcyjne 560-650 zł/t
• żyto paszowe 560 zł/t
• jęczmień konsumpcyjny 650-720 zł/t
• jęczmień paszowy 660-700 zł/t
• owies konsumpcyjny 560 zł/t
• owies paszowy 540 z/t (jedno notowanie z 15.11)
• pszenżyto paszowe 630-720 zł/t

Z obserwacji ekspertów PKO Banku Polskiego wynika, że ceny zbóż w 3 kwartale 2023 r. utrzymywały się w łagodnej tendencji spadkowej, mimo pogarszających się prognoz światowej produkcji i wycofania się Rosji z umowy zbożowej w lipcu.

Autorzy analizy w 3. wydaniu Agro Nawigatora odnotowali również, że zniesiony we wrześniu zakaz wwozu zbóż z Ukrainy do niektórych krajów UE nie miał istotnego przełożenia na ceny, a na spadki mogły wpływać przede wszystkim czynniki popytowe. Dalej ekonomiści PKO Banku Polskiego wskazali:

Notowania cen pszenicy w kontrakcie grudniowym (2023) na Euronext (Matif) od końca czerwca do końca września zmalały o ok. 2%. Według MRiRW przeciętna cena zakupu pszenicy konsumpcyjnej w Polsce we wrześniu była niższa o 36% r/r, a pszenicy paszowej o 39% r/r. Niekorzystne uwarunkowania pogodowe odbiły się na jakości zbóż, dlatego premia za jakość wzrosła.

Według przedwynikowych szacunków Głównego Urzędu Statystycznego z końca września 2023 zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosą 26,1 mln t, czyli o ok. 3 proc. mniej od zbiorów ubiegłorocznych.

Jeszcze w lipcu GUS oszacował, że powierzchnia uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi w 2023 r. jest o ok. 2 proc. mniejsza od ubiegłorocznej i wynosi około 5,7 mln ha, z tego: pszenicy ponad 2,4 mln ha; żyta ok. 0,7 mln ha; jęczmienia ponad 0,6 mln ha; owsa blisko 0,5 mln ha; pszenżyta ok. 1,2 mln ha; mieszanek zbożowych ok. 0,3 mln ha.

W tygodniowym raporcie KOWR odnotowywał, że na przełomie czerwca i lipca 2023 r. na rynku krajowym przeważały spadki cen zbóż. W tygodniu od 26 czerwca do 2 lipca 2023 r. według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW za pszenicę konsumpcyjną płacono średnio 938 zł/t, o 6 proc. mniej niż w poprzednim tygodniu i o 3,5 proc. mniej niż miesiąc wcześniej. Jednocześnie cena tego ziarna była o 44 proc. niższa niż przed rokiem.

W raporcie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z przełomu lipca i sierpnia (31.07-6.08.2023) autorzy wskazali na spadki rok do roku średnich cen w przypadku:

• pszenicy konsumpcyjnej o 39 proc.
• żyta konsumpcyjnego o 46 proc.
• jęczmienia paszowego o 40 proc.
• pszenżyta o 41 proc.
• owsa konsumpcyjnego o 30 proc.
• kukurydzy o 31 proc.

Ceny regionalne pszenicy. Średnia cena pszenicy na targowisku w gminie Łask (województwo łódzkie) 20 lipca wynosiła 1400 zł za tonę, wynika z notowań Łódzkie Ośrodka Doradztwa Rolniczego. W Kujawsko-Pomorskim według danych ODR skupy nabywały pszenicę konsumpcyjną 850-900 zł/t, paszową za 750-850 zł (17-20 lipca). Małopolski ODR odnotował w tygodniu 3-9.07.2023 ceny pszenicy między 1000 a 1600 zł/t.

Przypomnijmy, że w maju 2023 r. średnia cena pszenicy w skupie (według GUS), w porównaniu z kwietniem 2023 r., spadła o 12 proc., do 966 zł/t. Jednocześnie stawka była o 42 proc. niższa niż przed rokiem.

Wraz ze spadkiem cen zbóż w skupach, po obniżeniu cen na światowych giełdach i wraz z napływem zboża z Ukrainy, polscy rolnicy wstrzymali się ze sprzedażą ziarna. Aby zrobić miejsce w silosach przed kolejnymi żniwami, resort rolnictwa za zgodą Komisji Europejskiej uruchomił pomoc do zbóż i roślin oleistych. Zwiększony import to jednak (nie tylko) zasługa dopłat.

21 czerwca na antenie radiowej Jedynki minister Robert Telus: – Od kilku dni ceny na giełdzie MATIF rosną. Przyczynia się do tego susza na południu Europy, zboża zaczyna też brakować w Azji, czy Afryce.

„Oczekujemy, że przeciętna cena skupu pszenicy (GUS) w 2023 będzie niższa o 25-31% r/r wskutek dalszej normalizacji nastrojów na światowym rynku zbóż po wojennym, szokowym wzroście, oraz słabnącego popytu”, prognozują ekonomiści PKO Agro Nawigatorze 1/2023, opublikowanym 4 maja 2023.

„Warto zaznaczyć, że światowy bilans zbóż na sez. 2023/24, wg wstępnych projekcji IGC, może być wciąż relatywnie mało komfortowy (niższa produkcja na Ukrainie). Czynnikiem ryzyka dla zmienności cen są oczywiście uwarunkowania pogodowe, ale również niepewność co do kontynuacji umowy eksportowej dotyczącej ukraińskich produktów rolnych spowodowana
nieprzewidywalnością działań strony rosyjskiej”, wskazują eksperci PKO.

Specjaliści z Credit Agricole w Agromapie Lato 2023 uważają, że w Polsce lokalnym czynnikiem, który może sprzyjać nieznacznemu odchylaniu się cen w dół od ceny światowej, są duże zapasy po poprzednim sezonie.

„W konsekwencji, prognozujemy, że ceny pszenicy i kukurydzy w Polsce wyniosą odpowiednio ok. 90 zł/dt i 80 zł/dt na koniec 2023 r. i ok. 100 zł/dt i 85 zł/dt na koniec 2024 r. Czynnikiem ryzyka dla naszej prognozy są warunki pogodowe”.